Στόχος του έργου είναι η περιγραφή, παρουσίαση, ψηφιοποίηση και διάθεση μέσω του παρόντος διαδικτυακού ψηφιακού αποθετηρίου/ψηφιακής βιβλιοθήκης μέρους της συλλογής σπάνιων φυλλαδίων που απόκεινται στη βιβλιοθήκη «Δ. Α. Ζακυθηνός» του Τομέα Βυζαντινών Ερευνών και του Τομέα Νεοελληνικών Ερευνών του ΙΙΕ. Τα φυλλάδια, στην πλειονότητά τους του 19ου αιώνα, αποτελούν ολιγοσέλιδα έντυπα και ανάτυπα κειμένων, που σχολιάζουν τρέχοντα ζητήματα της εποχής τους, επιστημονικά θέματα και εκδόσεις, περιέχουν δημόσιους λόγους, νομικά, θεολογικά και άλλα ζητήματα.

Η συλλογή των φυλλαδίων δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Κ. Θ. Δημαρά, ενός εκ των ιδρυτών του ΕΙΕ, ο οποίος είχε την πεποίθηση ότι τα ολιγοσέλιδα έντυπα του τύπου αυτού εξαιτίας της φύσης τους λανθάνουν και μένουν στο περιθώριο της επίσημης βιβλιογραφίας. Για τον λόγο αυτό με συστηματικό τρόπο και με τη συνδρομή του προσωπικού του Ινστιτούτου αναζητούσε σε παλαιοβιβλιοπωλεία, συλλέκτες, προσωπικές βιβλιοθήκες και άλλες πηγές το υλικό αυτό. Μεγάλο μέρος των φυλλαδίων της βιβλιοθήκης είναι του 19ου αιώνα, πολλά από τα οποία δεν εντοπίζονται σε άλλες βιβλιοθήκες στη χώρα. Κυρίως, η επιστημονική τους αξία έγκειται στο γεγονός ότι αποτελούν ένα σύνολο κειμένων που θα ήταν πολύ δύσκολο ή και αδύνατο να εντοπιστούν το καθένα ξεχωριστά.

Η αναγνωστική και ερευνητική αξία των φυλλαδίων είχε ασφαλώς αναγνωριστεί στο παρελθόν (εξού και η συλλογή τους), ωστόσο, η μελέτη τους χωρίς την ψηφιακή τεχνολογία παρέμενε δυσχερής και αρκετά παραμελημένη, παρά το γεγονός ότι τα φυλλάδια, ως σύνολο, αναδεικνύουν λεπτές ή και άγνωστες πτυχές της ιστορίας των ιδεών και των πνευματικών ρευμάτων του ιστορικού παρελθόντος. Επιπλέον, το υλικό αυτό, καθώς το κάθε τεκμήριο είναι ολιγοσέλιδο και λυτό, φθείρεται επικίνδυνα με το πέρασμα του χρόνου, καθιστώντας την αξιοποίησή του αδύνατη.

Μέρος της ψηφιοποίησης των φυλλαδίων πραγματοποιήθηκε στο παρελθόν στο πλαίσιο της συνεργασίας του Ινστιτούτου με το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (σημ. ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ) και τον Μάνο Χαριτάτο.

Η συλλογή των φυλλαδίων συνιστά ένα πολύ σημαντικό τμήμα της βιβλιοθήκης «Δ. Α. Ζακυθηνός» του ΙΙΕ, το οποίο θεωρούμε ότι πρέπει να διασωθεί ως σύνολο, προκειμένου και να έχει πρόσβαση η επιστημονική κοινότητα.

Ομάδα Έργου:

Ουρανία Πολυκανδριώτη, Διευθύντρια Ερευνών / Επιστημονική Υπεύθυνη

Χρήστος Χρυσανθόπουλος, Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό / Συντονιστής Έργου – Επιστημονική Επιμέλεια και Σχεδιασμός

Ιωάννα Μουρά, Μεταπτυχιακή Υπότροφος / Βοηθός Έρευνας

Χρήστος Κόλλιας, Πρακτική Άσκηση / Βοηθός Έρευνας

Την ανάπτυξη της ψηφιακής βιβλιοθήκης πραγματοποίησε η Tool Ε.Π.Ε. – Εταιρία Πληροφορικής & Επικοινωνίας.

Ευχαριστούμε θερμά την κ. Σοφία Σαρογλίδου και την κ. Ελένη Μολφέση για τη βοηθεία τους στο εγχείρημα.

Περισσότερες πληροφορίες-επικοινωνία: cchrysan@eie.gr.

Το έργο υλοποιήθηκε με την υποστήριξη και αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού στο πλαίσιο των Πολιτιστικών Επιχορηγήσεων για τα βιβλία, τα γράμματα και τη φιλαναγνωσία για το 2023.